Dzień z Rudolf Nuriejew

Rudolf Nuriejew urodził się. 17 marca 1938, zmarł 6 stycznia 1993 –był najsłynniejszych tancerzy baletowych XX wieku.

Urodził się w pociągu Kolei Transsyberyjskiej w pobliżu Irkucka. Jego rodzice byli Tatarami, mieszkali początkowo w Moskwie, później w Ufie, stolicy Baszkirii. Jego pasja nie spotkała się z aprobatą ojca i dlatego swoje pierwsze lekcje pobierał w tajemnicy. W roku 1955, w wieku 17 lat, Nuriejew rozpoczął naukę w Leningradzkiej Szkole Choreograficznej imienia Kirowa. W tym czasie często występował w zespołach folklorystycznych. Później przeniósł się do Moskwy, gdzie jego wykształceniem zajął się początkowo Asaf Messerer. Dalsze kroki w drodze do sławy młody uczeń stawiał w moskiewskiej szkole przy Teatrze Bolszoj. Mimo wielkiego zapału i charyzmy, Nuriejew nie poradził sobie w stolicy. Główną przyczyną jego niepowodzeń była trudna sytuacja finansowa. Dlatego też postanowił powrócić do leningradzkiej szkoły baletowej. Tam przez trzy lata kształcił się pod okiem legendarnego mistrza Aleksandra Puszkina. Ambitny artysta zachwycał publiczność na występach w ogólnokrajowym konkursie w stolicy jak i w przedstawieniu dyplomowym w swojej szkole, po którym objął stanowisko solisty w Teatrze im. Kirowa. Podczas trzyletnich występów w balecie wykonywał pas de quartre z baletu Raymonda, pas de deux ze Śpiącej Królewny, pas de trois z baletu Jezioro Łabędzie. Występował również w klasycznych przedstawieniach, jak: Don Kichot, Dziadek do orzechów, Giselle. Podczas swoich występów w Teatrze Kirowa, Nuriejew przejawiał predyspozycje do tworzenia własnych interpretacji i inwencji twórczej. Ze względu na olbrzymią popularność, jego życie osobiste jak i działalność artystyczna znalazły się w kręgu zainteresowań radzieckich służb bezpieczeństwa KGB. Mimo tego w 1961 roku Nuriejew otrzymał szansę wystąpienia przed francuską widownią. Podczas pobytu w Paryżu agenci KGB postawili mu zarzuty zbyt intensywnych kontaktów z artystami francuskimi. W związku z tym nie zezwolono mu na wyjazd z grupą baletową do Londynu, lecz nakazano mu powrót do Rosji. Nuriejew przeciwstawił się tej decyzji i 16 czerwca 1961 roku na lotnisku Le Bourget w Paryżu zwrócił się z prośbą do rządu francuskiego o udzielenie mu azylu politycznego. Po tej przełomowym dla niego kroku, artysta otrzymał angaż w International Ballet, którego dyrektorem był Marquis du Cuevas. Duże znaczenie w karierze Nuriejewa odegrała Margot Fonteyn, z którą stworzył liczne duety. Ich występy zachwycały publiczność tym razem spoza obszaru Związku Radzieckiego. Niezapomniane kreacje tworzył też wraz z innymi wielkimi primabalerinami: Sylvie Guillem, Lynn Seymour, Evą Evdokimovą, Carlą Fracci, Marcią Haydee, czy Natalią Markarowa i Karen Kain. Głośną kreacją był duet męski o silnej wymowie homoerotycznej z Christopherem Gable w 1964 w Images of love MacMillana. Od tego momentu jego kariera nabrała tempa, występował w takich przedstawieniach jak: Bajadera i Raymonda dla Royal Ballet. Współpracował również z baletem Fredericka Ashtona - Marguerite and Armand. W 1964 roku można było go podziwiać w Wiedniu w partiach z Jeziora Łabędziego. Artysta pracował też dla Baletu Królewskiego w Szwecji. Jego działalność artystyczna obejmowała także film. W 1972 wystąpił w filmie pt. Jestem tancerzem jak i w Don Kichocie, którego był producentem. Jako aktor występował również w 1976 roku, kiedy to otrzymał główną rolę w filmie Kena Russella Valentino. Oprócz tego opublikował dwie biografie. Jego kariera była niezwykle dynamiczna, nie ograniczał się do jednej formy wyrazu artystycznego. Współpracował z wieloma teatrami i grupami artystycznymi na całym świecie. Jego kreacje były zawsze wyrazem jego silnego indywidualizmu i wielkiego talentu.

Rudolf Nuriejew, w 1970 roku kupił dwie wyspy to część włoskiego wybrzeża Amalfi i zrobił tam swoje sekretne miejsce. Chciał w ten sposób uczcić swój wielki sukces na deskach baletowych całego świata, od czasu, gdy w 1961 roku, podczas gościnnych występów w Paryżu, postanowił uciec z rodzinnego ZSRR i wystąpił z prośbą do władz francuskich o azyl polityczny. Przez 9 następnych lat zdobył światową sławę i majątek. Nowy nabytek nazwał 'Li Galli' i przez 26 lat (aż do śmierci spowodowanej AIDS) spędzał tam każdą wolną chwilę. Chętnie zapraszał sławnych przyjaciół, m.in. projektanta mody Yvesa Saint Laurenta i pisarza Trumana Capote'a.

W roku 1986 kiedy był kierownikiem artystycznym Baletu Opery Paryskiej doszło do silnego konfliktu między Bejartem a Nuriejewem. Opera Paryska udzieliła wówczas pełnego poparcia dla Nuriejewa. Niestety, ten 'sukces profesjonalny' przyszedł w czasie poważnego kryzysu w prywatnym życiu artysty. Kilka dni później, w szpitalu w Toronto (1 kwietnia 1986) zmarł Eric Bruhn, wielki tancerz baletu duńskiego. Bruhn był największą miłością życia Nuriejewa i jego wieloletnim partnerem. W latach 90. w wyniku zaawansowanej choroby (w 1984 roku wykryto w jego organizmie AIDS), Nuriejew musiał ograniczyć swoje występy. Zimą 1992 roku artysta zaprezentował się po raz ostatni w pożegnalnych kreacjach w Śpiącej królewnie, oraz widowisku tanecznym Christoforo w Budapeszcie. 6 stycznia 1993 roku w prawosławne święto Bożego Narodzenia, Rudolf Nuriejew zmarł w paryskim szpitalu.