Dzień z politykiem: Jóhanna Sigurðardóttir

Jóhanna Sigurðardóttir ur. 4 października 1942 w Reykjaviku – islandzka polityk, minister polityki społecznej w latach 1987–1994 oraz 2007-2009. Członkini Sojuszu (Samfylkingin), przewodnicząca partii od 28 marca 2009. Od 1 lutego 2009 premier Islandii. Pierwsza na świecie osoba o otwarcie homoseksualnej orientacji zajmująca stanowisko szefa rządu niezależnego państwa.

Jóhanna urodziła się w 1942 w Reykjaviku. W 1960 ukończyła Islandzkie Kolegium Handlowe. W latach 1962–1971 pracowała jako stewardessa w liniach lotniczych Loftleiðir Icelandic Airlines. Od 1971 do 1978 była pracownikiem biurowym w firmie produkującej opakowania.

Jednocześnie była aktywną działaczką ruchu związkowego. W latach 1966–1969 przewodniczyła Zarządowi Islandzkiego Stowarzyszenia Pracowników Załóg Lotniczych, a w 1975 Stowarzyszeniu Byłych Stewardess. W latach 1976–1983 wchodziła również w skład Zarządu Związku Pracowników Handlowych.

W 1978 Jóhanna dostała się po raz pierwszy do Althingu (parlamentu Islandii) z listy Partii Socjaldemokratycznej (Alþýðuflokkurinn) z okręgu Reykjavik, w którym zasiada do chwili obecnej. W 1979, w latach 1983–1984 i 2003–2007 wchodziła w skład Prezydium Althingu.

 Od 8 lipca 1987 do 24 czerwca 1994 zajmowała stanowisko ministra polityki społecznej w czterech kolejnych gabinetach. W 1994 wzięła udział w wyborach przewodniczącego Partii Socjaldemokratycznej, które jednak przegrała. Po porażce odeszła z rządu i partii. Jej ówczesne stwierdzenie 'Minn tími mun koma' ('Mój czas nadejdzie') przeszło do kanonu islandzkiego języka politycznego.

Po rezygnacji ze stanowiska ministra Jóhanna założyła własne ugrupowanie, Ruch Ludowy (Þjóðvaki), który zdobył 4 mandaty w wyborach parlamentarnych w 1995. W maju 2000 Ruch Ludowy razem z trzema innymi partiami lewicowymi utworzył nową partię – Sojusz.

W latach 1996–2003 Jóhanna była członkinią delegacji islandzkiej w Unii Międzyparlamentarnej. W latach 2003–2007 jako reprezentantka Islandii wchodziła w skład Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE.

 Po zawiązaniu koalicji przez Sojusz i Partię Niepodległości, 24 maja 2007 Jóhanna objęła funkcję ministra polityki społecznej i bezpieczeństwa socjalnego w rządzie premiera Geira Haarde.

26 stycznia 2009 na tle kryzysu gospodarczego i poważnych protestów społecznych doszło do rozwiązania koalicji rządzącej Partii Niepodległości i Sojuszu oraz upadku rządu premiera Haarde. 27 stycznia prezydent Ólafur Ragnar Grímsson powierzył misję stworzenia nowego gabinetu Sojuszowi. Jego przewodnicząca, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, wyznaczyła Jóhannę do objęcia stanowiska premiera. 1 lutego 2009 Jóhanna została mianowana szefem rządu Islandii. Gabinet pod przewodnictwem Sojuszu, w koalicji z Ruchem Zieloni-Lewica i z poparciem Partii Postępu, ma rządzić krajem do czasu wcześniejszych wyborów parlamentarnych zaplanowanych na 25 kwietnia 2009.

 Głównymi zadaniami przejściowego rządu miała być wymiana Rady Nadzorczej Banku Centralnego, obwinianej o nieskuteczne radzenie sobie z kryzysem gospodarczym oraz powołanie specjalnej komisji parlamentarnej, której zadaniem ma być przygotowanie raportu na temat możliwości przystąpienia Islandii do Unii Europejskiej.

28 marca 2009 Jóhanna, w czasie kongresu Sojuszu, została wybrana nową przewodniczącą partii. Zdobyła 98% głosów poparcia partyjnych delegatów i zastąpiła na stanowisku Ingibjörg Sólrún Gísladóttir.

 25 kwietnia 2009 w Islandii odbyły się wcześniejsze wybory parlamentarne, które wygrał Sojusz. Utrzymał on koalicję z Ruchem Zieloni-Lewica, a Jóhanna Sigurðardóttir zachowała stanowisko szefa rządu. 10 maja 2009 nastąpiło oficjalne zaprzysiężenie drugiego gabinetu premier Sigurðardóttir, którego skład w większości się nie zmienił. Głównymi zadaniem rządu pozostało zrównoważenie do państwowego budżetu do 2013 oraz wprowadzenie w życie planu tworzenia nowych miejsc pracy i przywrócenia Islandii miejsca wśród najbardziej dynamicznych i konkurencyjnych państw świata do 2020. Premier Sigurðardóttir ogłosiła również rozpoczęcie działań rządu w sprawie przyjęcia Islandii do Unii Europejskiej. Zapowiedziała złożenie w parlamencie projektu ustawy, upoważniającej rząd do rozpoczęcia i prowadzenia rozmów akcesyjnych z UE, a po ich pomyślnej finalizacji, przeprowadzenia w kraju referendum na temat akcesji.

Jóhanna jest otwarcie lesbijką, od 2002 żyje w związku partnerskim z Jóníną Leósdóttir, z zawodu dramatopisarką. Ma dwóch synów (urodzonych w 1972 i w 1977) z pierwszego małżeństwa z Torvaldurem Johannessonem, z którym się rozwiodła. Jej partnerka ma jednego syna (ur. 1981). Jest pierwszą w historii osobą na stanowisku szefa rządu, publicznie deklarującą swoją orientację homoseksualną. 27 czerwca 2010, po zalegalizowaniu w Islandii małżeństw osób tej samej płci, Jóhanna i Jónína przekształciły swój związek partnerski na małżeństwo, stając się jednym z pierwszych małżeństw osób tej samej płci na Islandii.

wikipedia/GLBT History