Jeśli urodziłeś się w 2000 roku lub wcześniej, jesteś starszy od równości małżeńskiej we wszystkich krajach

Jeśli urodziłeś się w 2000 roku lub wcześniej, jesteś starszy od równości małżeńskiej we wszystkich krajach

Do tej pory ponad 40 państw na świecie legalizowało małżeństwa jednopłciowe, a żadne z nich nie miało takiego prawa przed 2001 rokiem. Od pierwszego kraju, który wprowadził równość małżeńską w 2001 roku, do ostatniego w 2025 roku, oto lista państw, które zalegalizowały małżeństwa jednopłciowe, w kolejności, w jakiej ich przepisy weszły w życie.

Holandia
Holandia była pierwszym krajem, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe, po tym jak parlament holenderski uchwalił ustawę w grudniu 2000 roku, która weszła w życie w kwietniu 2001 roku. Holandia już od 1998 roku pozwalała parom jednopłciowym na zawieranie związków partnerskich.

Belgia
Belgia, wzorując się na Holandii, stała się drugim krajem, który wprowadził równość małżeńską, uchwalając ustawę w czerwcu 2003 roku. Ustawa została zaakceptowana przez Senat w listopadzie 2002 roku i przez Parlament krajowy w styczniu 2003 roku, a następnie zatwierdzona przez króla Alberta II.

Hiszpania
Hiszpania stała się trzecim krajem, który wprowadził małżeństwa jednopłciowe, dzięki głosowaniu 187 do 147 w czerwcu 2005 roku, pomimo silnego sprzeciwu Kościoła katolickiego. Prawo weszło w życie już w lipcu tego samego roku.

Kanada
W Kanadzie niektóre prowincje zaczęły legalizować małżeństwa jednopłciowe w 2003 roku w drodze orzeczeń sądowych i ustawodawstwa, co skłoniło rząd federalny do uchwalenia ustawy o małżeństwach cywilnych w 2005 roku. Kanada była pierwszym krajem spoza Europy, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe.

Południowa Afryka
Południowa Afryka uchwaliła ustawę o związkach cywilnych w 2006 roku, stając się pierwszym krajem afrykańskim, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe. Do dziś pozostaje jedynym krajem w Afryce, który umożliwia zawieranie małżeństw jednopłciowych.

Norwegia
Norwegia uchwaliła ustawę o małżeństwach neutralnych pod względem płci w 2008 roku, która weszła w życie na początku 2009 roku. Ustawa dawała parom jednopłciowym prawo do małżeństwa, adopcji i sztucznego zapłodnienia.

Szwecja
Szwecja poszła w ślady Norwegii, uchwalając ustawę o małżeństwach neutralnych pod względem płci w kwietniu 2009 roku, która weszła w życie miesiąc później. Ustawa zmieniała przepisy małżeńskie, definiując małżeństwo jako związek „dwóch małżonków”.

Portugalia
Portugalia wprowadziła równość małżeńską w styczniu 2010 roku, przyznając parom jednopłciowym prawa małżeńskie, podatkowe, dziedziczenia i mieszkaniowe, ale nie dotyczące adopcji. Osobna ustawa zezwalająca na adopcję została uchwalona w 2016 roku.

Islandia
Islandia uchwaliła ustawę o małżeństwach neutralnych pod względem płci w czerwcu 2010 roku, która weszła w życie bez żadnych głosów sprzeciwu.

Argentyna
Argentyna stała się pierwszym krajem w Ameryce Łacińskiej i drugim w Ameryce, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe w lipcu 2010 roku.

Dania
Dania uchwaliła ustawę o małżeństwach jednopłciowych w czerwcu 2012 roku, stając się pierwszym krajem skandynawskim, który to zrobił. Grenlandia, będąca pod kontrolą Danii, wprowadziła równość małżeńską dopiero w 2016 roku, po uchwaleniu oddzielnej ustawy przez parlament Danii, a Wyspy Owcze wprowadzili równość małżeńską w roku 2017. 

Wielka Brytania
Parlament brytyjski uchwalił ustawę o małżeństwach (dla par tej samej płci) w 2013 roku, legalizując małżeństwa w Anglii i Walii. Szkocja uchwaliła swoją własną ustawę w 2014 roku, a Irlandia Północna zalegalizowała małżeństwa jednopłciowe dopiero w 2020 roku.

Brazylia
Rada Narodowa Sprawiedliwości Brazylii orzekła, że pary jednopłciowe nie mogą być pozbawione licencji ślubnych 16 maja 2013 roku, mimo że adopcja była legalna już od 2010 roku.

Francja
Francja uchwaliła ustawę nr 2013-404 w 2013 roku, pozwalając parom jednopłciowym na małżeństwa i adopcje dzieci. Ustawa została uchwalona 18 maja, zaledwie dwa dni po uchwaleniu przez Brazylię.

Urugwaj
Urugwaj uchwalił równość małżeńską przed Brazylią i Francją 3 maja 2013 roku, ale ustawa weszła w życie dopiero po innych krajach, 5 sierpnia 2013 roku.

Nowa Zelandia
Parlament Nowej Zelandii zmienił ustawę o małżeństwach z 1955 roku w sierpniu 2013 roku, stając się pierwszym krajem Oceanii, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe.

 

Luksemburg
Izba Deputowanych Luksemburga głosowała na rzecz legalizacji małżeństw jednopłciowych w czerwcu 2014 roku. Prawo weszło w życie na początku 2015 roku, a premier kraju ożenił się ze swoim długoletnim partnerem.

Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone po raz pierwszy zalegalizowały małżeństwa jednopłciowe w Massachusetts w 2003 roku. Po kilku latach inne stany poszły w ich ślady, aż w 2015 roku Sąd Najwyższy USA wydał decyzję legalizującą małżeństwa jednopłciowe w całym kraju (sprawa Obergefell v. Hodges).

Irlandia
Irlandia jako pierwszy kraj na świecie zalegalizowała małżeństwa jednopłciowe w drodze ogólnokrajowego referendum, które miało miejsce w maju 2015 roku. Zmiana konstytucji weszła w życie w sierpniu tego samego roku.

Gibraltar

Małżeństwa jednopłciowe są legalne na Gibraltarze od 15 grudnia 2016 roku. Zmiana nastąpiła po uchwaleniu Marriage Act 2016, który zastąpił wcześniejsze przepisy ograniczające małżeństwo do par różnopłciowych. Gibraltar, jako brytyjskie terytorium zamorskie, wykonał ten krok niezależnie od Wielkiej Brytanii, a decyzja spotkała się z szerokim poparciem społecznym.

Kolumbia
Sąd Konstytucyjny Kolumbii orzekł na rzecz legalizacji małżeństw jednopłciowych w 2016 roku, a po kilku latach ustawodawstwo zostało zatwierdzone przez parlament w marcu 2022 roku.

Finlandia
Finlandia była ostatnim krajem nordyckim, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe. Ustawa została uchwalona w 2014 roku, ale weszła w życie dopiero w 2017 roku.

Malta
Malta uchwaliła ustawę o małżeństwach jednopłciowych w sierpniu 2017 roku, po czym weszła w życie miesiąc później.

Niemcy
Parlament niemiecki głosował na rzecz legalizacji małżeństw jednopłciowych w czerwcu 2017 roku. Prawo weszło w życie na początku października tego samego roku.

Australia
Rząd Australii głosował na rzecz redefinicji małżeństwa w 2017 roku, po przeprowadzeniu ogólnokrajowego referendum, w którym ponad 61% głosujących opowiedziało się za legalizacją małżeństw jednopłciowych.

Austria
Austriacki Trybunał Konstytucyjny uchwalił legalizację małżeństw jednopłciowych w grudniu 2017 roku, a prawo weszło w życie na początku 2019 roku.

Tajwan
Tajwan był pierwszym krajem azjatyckim, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe, a decyzja sądu zapadła w 2017 roku, a legislatura uchwaliła ustawę w maju 2019 roku.

Ekwador
Ekwador utrzymał równość małżeńską po decyzji Sądu Konstytucyjnego w czerwcu 2019 roku, kiedy to dwie pary jednopłciowe zakwestionowały obowiązującą ustawę.

Kostaryka
Sąd Najwyższy Kostaryki orzekł na rzecz legalizacji małżeństw jednopłciowych w 2018 roku, a ustawa weszła w życie w maju 2020 roku.

Chile
Chile uchwaliło ustawę o małżeństwach jednopłciowych w 2021 roku, która weszła w życie w marcu 2022 roku.

Szwajcaria
Szwajcaria zalegalizowała małżeństwa jednopłciowe w referendum przeprowadzonym we wrześniu 2021 roku, uzyskując 64,1% głosów na tak.

Słowenia
Słowenia stała się pierwszym krajem postkomunistycznym, który uchwalił legalizację małżeństw jednopłciowych w 2022 roku.

Kuba
Kuba zatwierdziła równość małżeńską w referendum w 2022 roku, zdobywając 66,9% głosów poparcia.

Meksyk
Meksyk legalizował małżeństwa jednopłciowe w całym kraju w 2022 roku, po tym jak ostatni stan, Tamaulipas, zalegalizował je w październiku 2022 roku.

Andora
Andora wprowadziła równość małżeńską w lutym 2023 roku, po głosowaniu Generalnej Rady.

Nepal

Nepal zalegalizował małżeństwa jednopłciowe 28 czerwca 2023 roku, kiedy Sąd Najwyższy wydał tymczasowe orzeczenie nakazujące urzędnikom rejestrowanie takich związków. Nepal stał się tym samym pierwszym krajem Azji Południowej uznającym równość małżeńską. Wcześniej, w 2007 roku, Sąd Najwyższy uznał prawa osób LGBTQ+ i zobowiązał rząd do wprowadzenia odpowiednich reform, ale ich pełna realizacja trwała wiele lat.

Estonia
Estonia uchwaliła ustawę o małżeństwach jednopłciowych w czerwcu 2023 roku, stając się pierwszym krajem postradzieckim, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe.

Grecja
Grecja stała się pierwszym krajem prawosławnym, który zalegalizował małżeństwa jednopłciowe w lutym 2024 roku.

Liechtenstein
Liechtenstein zalegalizował małżeństwa jednopłciowe w maju 2024 roku, a prawo weszło w życie na początku 2025 roku.

Tajlandia
Tajlandia stała się pierwszym krajem Azji Południowo-Wschodniej, który uchwalił ustawę o małżeństwach jednopłciowych we wrześniu 2024 roku, a prawo weszło w życie w styczniu 2025 roku.

Równość małżeńska – małżeństwa dla par tej samej płci w Europie – Związki partnerskie dla par tej samej płci w Europie wprowadziły: Chorwacja, Czarnogóra, Cypr, Czechy, Estonia, Węgry, Włochy. 

Małżeństwa jednopłciowe są legalne na Wyspie Pitcairn od 15 maja 2015 roku. Władze tego najmniejszego terytorium zamorskiego Wielkiej Brytanii zalegalizowały je jednogłośnie poprzez Pitcairn Marriage Ordinance 2015.

Jednak decyzja ta miała głównie charakter symboliczny – na Pitcairn mieszka zaledwie kilkanaście osób i nie było tam żadnych par jednopłciowych, które chciałyby zawrzeć małżeństwo.

Dodatkowo jeszcze legalizacja związków jednopłciowy w Europie małżeństwa jednopłciowe na Wyspie Man, Jersey. Dania już w roku 1989 zalegalizowała związki partnerskie. 

Po Dani zalegalizowano związki partnerskie w Norwegii rok 1993, trzeci kraj do Szwecja w roku 1995, później Islandia rok 1996, Grenlandia 1996 rok, Holandia 1998 rok, Francja w roku 1999, Belgia w roku 2000, Niemcy w roku 2001, Finlandia w roku 2002, Luksemburg w roku 2004, Andorra w roku 2005, Wielka Brytania w roku 2005, Czechy w roku 2006, Słowenia w roku 2006, Szwajcaria w roku 2007, Węgry w roku 2009, Austria w roku 2010, Irlandia w roku 2011, Wyspa Man w roku 2011, Liechtenstein w roku 2011, Wyspa Jersey w roku 2012, Gibraltar w roku 2014, Malta w roku 2014, Chorwacja w roku 2014, Andorra w roku 2014, Cypr w roku 2015, Estonia, 2016. 

W Polsce my narażę tylko debatujemy przez ponad 10 lat, nawet dogoniły nas takie kraje jak Malta kraj najbardziej katolicki niż Polska, większość obywateli uczestniczy w mszach.

W Polsce już pierwsza ustawa była w roku 2004, Senatorka Maria Szyszkowska, później w roku 2008 trzy ustawy od PO, SLD i Ruch Palikota, też nie wyszło. Obecnie debatujemy ustawą związkami partnerskimi. 

Izrael 

W Izraelu małżeństwa jednopłciowe nie są legalne, ale państwo uznaje takie małżeństwa zawarte za granicą.

Izrael nie ma instytucji świeckiego ślubu – wszystkie małżeństwa są zawierane przez instytucje religijne, które nie przeprowadzają ślubów jednopłciowych. Jednak w 2006 roku Sąd Najwyższy Izraela nakazał urzędom stanu cywilnego rejestrowanie małżeństw jednopłciowych zawartych w innych krajach.

Pary jednopłciowe w Izraelu mają większość praw przysługujących małżeństwom, w tym możliwość adopcji i dostęp do zapłodnienia in vitro.

Wyspy Falklandy 

Stewardzi brytyjskiego statku polarnego RRS Sir David Attenborough zostali pierwszą jednopłciową parą, która wzięła ślub na Brytyjskim Terytorium Antarktycznym. Eric Bourne i Stephen Carpenter świętowali ten wyjątkowy dzień w gronie 30 członków załogi w roku 2022.

Bermudy

Małżeństwa jednopłciowe na Bermudach były legalizowane i delegalizowane kilkukrotnie:

• 2017 – Sąd Najwyższy Bermudów zalegalizował małżeństwa jednopłciowe.
• 2018 – Rząd uchwalił ustawę o związkach partnerskich, zakazując ponownie małżeństw jednopłciowych.
• 2018 – Sąd Najwyższy unieważnił ten zakaz, przywracając równość małżeńską.
• 2021 – Rada Królewska Wielkiej Brytanii (Privy Council) ostatecznie orzekła, że Bermudy mogą zakazać małżeństw jednopłciowych, co przywróciło ich nielegalność.

Obecnie na Bermudach pary jednopłciowe mogą zawierać związki partnerskie, ale nie małżeństwa.

Od 2017 roku Armenia uznaje małżeństwa jednopłciowe zawarte za granicą, jeśli zostały zawarte w kraju, gdzie są legalne. Oznacza to, że para jednopłciowa, która pobrała się np. w Kanadzie czy Holandii, może oficjalnie zarejestrować swój związek w Armenii.  

Jednak małżeństwa jednopłciowe nie mogą być zawierane na terenie Armenii, ponieważ krajowa konstytucja definiuje małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny. Pomimo uznawania zagranicznych małżeństw, prawa osób LGBTQ+ w Armenii są ograniczone, a społeczne nastawienie pozostaje konserwatywne.